Wie vraagt aan?
U hoeft als meeverzekerde niet te wachten totdat uw ex-partner het verzoek aan zijn of haar verzekeraar doet om het pensioen te verevenen. Één van beide partners kan het verzoek tot verevening indienen.
U stuurt het formulier 'Mededeling van scheiding in verband met verdeling van ouderdomspensioen' op naar de verzekeraar(s).
U heeft hier 2 jaar de tijd voor, te rekenen vanaf het tijdstip dat de scheiding is ingeschreven in de registers van de Burgerlijke Stand.
Dient u het formulier in na het verstrijken van deze 2 jaar dan hoeft de pensioenuitvoerder niet meer mee te werken aan het rechtstreeks uitkeren van het te verevenen pensioen aan u. Het recht op zich vervalt niet, maar u zal t.z.t. uw ex-partner daar op moeten aanspreken.
Vereveningsplichtige - degene die het pensioen heeft opgebouwd
Vereveningsgerechtigde - degene die het pensioen niet zelf heeft opgebouwd
Zie ook : "Rijksoverheid" op deze pagina
Ex niet te vinden
Als u gescheiden bent tussen 27 november 1981 en 1 mei 1995* en uw ex-partner is onvindbaar, dan dreigt u achter het net te vissen. Wanneer bekend is bij welke pensioenuitvoerder uw ex zijn pensioen heeft opgebouwd, kunt u hem dagvaarden, ook al weet u zijn adres niet. De rechter zal hem dan een pensioenbetaling opleggen, die hij waarschijnlijk niet uitvoert. De volgende stap is om dan beslag te leggen op het pensioen.
Met een rechtsgang zijn wel kosten gemoeid. Als uw inkomen voldoet aan de norm kunt u vragen om een toevoeging (gesubsidieerde bijstand).
*. Naar mijn mening kan dit ook voor scheidingen na 1 mei 1995 waarbij er niet verevend is.
Verevening
Indien een werknemer pensioen heeft opgebouwd bij een werkgever en van de echt gaat scheiden, dan is in de Wet Verevening Pensioenrechten bij scheiding geregeld dat de meeverzekerde ex-partner van de werknemer recht heeft op de helft van het, tijdens het huwelijk of geregistreerde partnerschap, opgebouwde ouderdomspensioen dat op de pensioendatum zou moeten worden uitbetaald, als zouden ze op dat moment nog gehuwd zijn.
Dit betekent ook dat wanneer in een pensioenregeling onderscheid gemaakt wordt tussen gehuwd gepensioneerden en ongehuwd gepensioneerden, met andere woorden sprake is van het toepassen van een gehuwde- of ongehuwde AOW franchise, uitgegaan dient te worden van het ouderdomspensioen waarbij rekening is gehouden met de AOW gehuwden franchise.
Bij de berekening moet er dus steeds van worden uitgegaan dat de vereveningsplichtige tijdens de uitkeringsperiode gehuwd is.
Dit pensioen wordt uitgekeerd aan de ex-partner zolang de werknemer die het pensioen zelf heeft opgebouwd in leven is.
Overlijdt de meeverzekerde ex-partner voor of na de pensioendatum, dan vloeit het verevende pensioen weer terug naar de oorspronkelijke polis.
Zie ook : Partnerpensioen en Reparatie Verevend Pensioen (onderstaand)
Rekenregels te verevenen pensioen
Indien de pensioenuitvoerder niet beschikt over de gegevens die noodzakelijk zijn om het te verevenen pensioen vast te stellen dat gedurende de deelnemingsjaren tot 1 mei 1995 is opgebouwd, moet het te verevenen pensioen worden vastgesteld met behulp van de rekenregels in de ministeriele regeling van 23 december 1994. De wetgever gaat ervan uit dat de pensioenuitvoerder met betrekking tot de periode na 1 mei 1995 wel beschikt over de noodzakelijke gegevens, zodat voor die periode geen bijzondere regels gelden.
Het vereveningsdeel wordt afgeleid van het pensioen dat zou moeten worden uitbetaald indien de vereveningsplichtige op het tijdstip van scheiding de deelneming zou hebben beeindigd.
Zie ook: Indexering (actieve deelnemers) , Wettelijke formulering
Rekenregels te verrekenen pensioen
In het Boon van Loon arrest is vastgelegd dat de (contante) waarde van de aanspraken op de datum scheiding bepalend is voor de berekening van het te verrekenen pensioen.
Maar ook de wetgeving op het moment van de scheiding is bepalend. Het te verrekenen pensioen wordt afgeleid van het pensioen dat zou worden verkregen als op het tijdstip van de scheiding de deelneming beëindigd zou zijn.
In de Pensioen- en SpaarfondsenWet staat dat met ingang van 1 augustus 1987 de deelnemer in geval van uitdiensttreding recht heeft op een evenredig afgefinancierd pensioen.
Zie ook: Stichting Pensioenfonds Siemens/PME
Uitstel pensioen of eerder met pensioen
Als het moment van pensioneren uitgesteld wordt, wordt het uit te keren te verevenen pensioen ook uitgesteld. M.a.w. als de pensioendatum verschoven wordt van bijvoorbeeld de 65e verjaardag naar de 70e verjaardag, wordt het te verevenen pensioen ook eerst 5 jaar later uitgekeerd.
Het verevende pensioen stijgt dan wel.
Als de ex-partner eerder met pensioen gaat, zal het verevende pensioen dalen.
Reparatie Verevend Pensioen
Een pensioen wat éénmaal is opgebouwd, mag wettelijk fiscaal niet opnieuw opgebouwd worden. Het pensioen wat u kwijtraakt als gevolg van verevening, mag u dus niet opnieuw opbouwen.
Als de meeverzekerde ex-partner namenlijk overlijdt wordt het verevende pensioen weer aan u uitgekeerd. Het verevende pensioen blijft dus altijd deel uitmaken van uw totale pensioen.
Omdat u meestal niet fiscaal wettelijk maximaal verzekerd bent, bent u veelal wel in staat uw pensioen geheel of gedeeltelijk weer te repareren.
Hiervoor dient u contact op te nemen met uw pensioenverzekeraar.
Geen verevening (wel verrekening)
In de Wet staat een ondergrens voor de verevening. (Art 3 lid 3 Wet VPS)
Het bedrag dat de pensioenverzekeraar zou moeten uitbetalen aan de ex-partner die zelf het pensioen niet heeft opgebouwd , moet op het tijdstip van scheiding meer zijn dan € 594,89 bruto per jaar ( peildatum 1 januari 2023 ). Woont die persoon op het moment van scheiding in het buitenland, dan is de ondergrens het dubbele van dat bedrag.
Zie ook :
pagina 7 (grenzen verevening voor 2021) en Wet VPS uitsluiten (onderstaand) en met name de opmerking dat als verevening niet toegepast wordt, de waarde van het ouderdomspensioen wel in de boedelscheiding verrekend zouden moeten worden. Zoals dat wettelijk ook van toepassing was voor 1 mei 1995!
Deze grens is in het leven geroepen om pensioenverzekeraars niet op te schepen met allemaal kleine uitkeringen.
Bent u gescheiden voor 1 mei 1995 dan geldt deze grens niet. Het pensioen zal ongeacht de hoogte ten allen tijde verrekend moeten worden met uw ex-partner.
Verzekeraar tijdig informeren
Indien binnen twee jaar, nadat de scheiding is ingeschreven in het register bij de Burgerlijke Stand, kenbaar gemaakt wordt aan de pensioenverzekeraar waar het pensioen verzekerd is, dat het pensioen verevend dient te worden, dan zorgt de verzekeraar ervoor dat dit pensioen rechtstreeks, namens de verzekerde, aan de meeverzekerde ex-partner uitgekeerd wordt.
Indien de termijn van twee jaar, vanaf de dag van inschrijving in het register, verstreken is, hoeft de verzekeraar niet meer mee te werken aan de rechtstreekse uitkering.
Beide ex-partners dienen dit dan zelf te regelen, met alle gevolgen van dien.
Rijksoverheid
Met het speciale formulier 'Mededeling van scheiding in verband met verdeling van ouderdomspensioen' kan aan de verzekeraar opgegeven worden hoe de verdeling moet plaatsvinden.
Dit formulier treft u aan in de door de overheid ontwikkelde brochure 'Verdeling van Ouderdomspensioen bij scheiding'.
Rijksoverheid Infolijn 1400 (gratis) Ma t/m vr van 08.00-20.00. of via www.rijksoverheid.nl via het thema familie, jeugd en gezin.
Hier kunt u ook de brochure 'U gaat scheiden' aanvragen.
Zie ook : Convenant, Conversie, Andere verdelingen.
Convenant
U kunt ook een gewaarmerkt exemplaar van het convenant aan uw verzekeraar toesturen. Dit convenant (schriftelijke overeenkomst) wordt veelal opgemaakt door een advocaat, maar er staat u niets in de weg om dit zelf te doen. In de Wet is niet vastgelegd dat een convenant mede ondertekend dient te worden door een advocaat of notaris. In een convenant worden de wederzijdse afspraken door beide (ex)partners vastgelegd.
Gewaarmerkt houdt in, dat elke bladzijde van het convenant geparafeerd is door beide ex-partners.
Éen van mijn relaties gaf aan dat het convenant eerst opgemaakt zou kunnen worden, nadat een beslissing genomen zou zijn over de verdeling van het pensioen.Ze zou gedwongen kunnen worden om te tekenen. Dat is niet waar. U kunt hiertoe nimmer gedwongen worden. In het convenant kan een passage opgenomen worden dat over het te verdelen pensioen eerst later een beslissing genomen wordt. Dit dient in ieder geval te gebeuren binnen twee jaar nadat de scheiding is ingeschreven in de registers bij de Burgerlijke Stand, in ieder geval als je wilt dat het te verevenen pensioen door de pensioenuitvoerder uitbetaald wordt.
Partnerpensioen (Bijzonder)
In artikel 57, eerste lid van de PW staat omschreven dat indien de partnerrelatie eindigt door scheiding de gewezen partner van een deelnemer aanspraak maakt op partnerpensioen, ter grootte van het partnerpensioen, als op het moment van scheiding de deelneming zou zijn beëindigd.
Dit pensioen wordt het Bijzonder Partnerpensioen genoemd.
Dit geldt ook voor gewezen partners van gewezen en gepensioneerde deelnemers.
Dit partnerpensioen komt tot uitkering indien de verzekerde (ex)partner komt te overlijden voor de pensioendatum en wordt dan veelal levenslang uitgekeerd. Of dit partnerpensioen ook tot uitkering komt indien het overlijden plaatsvindt na de pensioendatum moet blijken uit de polis.
Advocaten en echtscheidingsbemiddelaars praten veelal niet over het Bijzonder Partnerpensioen omdat dit pensioen buiten de boedelscheiding valt.
Met andere woorden : Is eigendom van de meeverzekerde partner.
Op een behoorlijk aantal sites staat vermeld dat als het partnerpensioen op risicobasis verzekerd is, er geen recht bestaat op Bijzonder Partnerpensioen.
Dit is niet juist. Of er wel of geen partnerpensioen wordt toegekend is afhankelijk van datgene wat in de ontslagbepalingen van het pensioenreglement omschreven staat.
Zie ook : Denk aan! ( Niet vergeten ) Op risicobasis?
Op risicobasis? Denk aan pensioenverweer!
In art 1:153 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek staat omschreven dat een scheiding niet kan worden toegewezen indien als gevolg van de scheiding een vooruitzicht op uitkeringen in verband met vooroverlijden voor één van de partners verdwijnt of vermindert. Als het partnerpensioen vervalt doordat dit op risicobasis verzekerd is en in de ontslagbepalingen van het pensioenreglement geen regeling hiervoor opgenomen is, kan pensioenverweer gevoerd worden. Er dient dan een voorziening getroffen te worden, voordat de scheiding kan worden uitgesproken.
Bovenstaande is niet van toepassing
- indien redelijkerwijs te verwachten is dat de andere echtgenoot zelf voor dat geval voldoende voorzieningen kan treffen
- indien de duurzame ontwrichting van het huwelijk in overwegende mate te wijten is aan de andere echtgenoot
Wezenpensioen
in geval van scheiding of einde samenwoning blijft het wezenpensioen in het algemeen gewoon verzekerd. U hoeft hier dus geen afspraken over te maken.
Wet Vps uitsluiten
Indien u de Wet Verevening Pensioenrechten bij scheiding wilt uitsluiten, dan dient u dit in het convenant vast te leggen. Ook in het geval de partner afstand doet van het Bijzonder Partnerpensioen dient dit zondermeer vastgelegd te worden in het convenant.
Het is zondermeer onvoldoende als beide partners in het convenant hebben laten opnemen dat men niets meer van elkaar te vorderen heeft. Het moet dus beschreven worden.
NB. Als de toepasselijkheid van de Wet VPS uitgesloten wordt vallen de pensioenrechten automatisch in de algehele gemeenschap van goederen en zouden dus verrekend moeten worden in de boedelscheiding.
Zie ook : Afstand Nabestaandenpensioen ( onderstaand)
Afstand Nabestaanden pensioen
Uw advocaat regelt alleen de Wet Verevening Pensioenrechten bij scheiding voor u.
Indien u in het convenant laat vastleggen dat u de Wet wilt uitsluiten, sluit u alleen de Wet Verevening Pensioenrechten bij scheiding uit. U wilt dus geen verdeling van het ouderdomspensioen.
Over het partner- of nabestaandenpensioen wordt niet gesproken. Als u geen aanspraak wilt maken op dit pensioen, dient dit expliciet vastgelegd te worden in het convenant. Uw advocaat of scheidingsbemiddelaar praat niet over het partnerpensioen, hoeft dit ook niet te doen, omdat dit pensioen buiten de boedelscheiding valt. Indien u wilt dat uw partner geen aanspraak kan maken op dit partnerpensioen zult u dit met uw partner moeten regelen.
Het is dus zonder meer onvoldoende als in het convenant omschreven staat dat men over en weer afstand doet van elkaars pensioenrechten. U praat dan alleen over het ouderdomspensioen en dus niet over het partnerpensioen.
Voordat afstand gedaan wordt van het partnerpensioenpensioen dient met de verzekeraar kortgesloten te worden wat er gebeurt met de waarde van het partnerpensioen. Het is helaas geen vanzelfsprekendheid dat deze waarde geconverteerd wordt naar een extra stukje ouderdomspensioen. Als u niet kortsluit kunt weleens voor een onaangename verrassing komen te staan. Bij een behoorlijk aantal verzekeraars vervalt het partnerpensioen gewoon en dat is natuurlijk jammer. Als dat namenlijk het geval is, doet u natuurlijk geen afstand. Dus kortsluiten!
Voor scheidingen tot 1 mei 1995 geldt in principe hetzelfde.
Zie ook : Conversie, Wettelijke Conversie
Info aan ex door pensioenverzekeraar
Volgens artikel 41 van de PensioenWet verstrekt de pensioenuitvoerder een opgave aan de ex-partner van het Bijzonder Partnerpensioen plus informatie over toeslagen of andere van belangzijnde informatie.
Volgens artikel 42 van de PensioenWet verstrekt de pensioenuitvoerder 1 keer per
5 jaar een opgave volgens artikel 41.
Volgens artikel 46 van de PensioenWet verstrekt de pensioenuitvoerder op verzoek van de gewezen partner van de deelnemer een geldend pensioenreglement.
In de periode rond de scheiding dient een verzekeraar alle relevante informatie over de verzekeringen te verstrekken aan de meeverzekerde (ex) partner die nodig is om inzicht te geven in zijn of haar rechten (Zie: Wet VPS artikel 9)
Heeft de verevening en het afsplitsen van het Bijzonder Partnerpensioen reeds plaatsgevonden, dan mag informatie over het vereveningsdeel alleen verstrekt worden na toestemming van de verzekerde.
Opzettelijk verzwijgen
In artikel 194 lid 2 van het Burgerlijk Wetboek deel 3 staat iets opmerkelijks.
Een deelgenoot die opzettelijk tot de gemeenschap behorende goederen verzwijgt, zoek maakt of verborgen houdt, verbeurt zijn aandeel in die goederen aan de andere deelgenoten
Uitspraak 13 januari 2011:
Rechtbank Amsterdam oordeelde in LJN: BP0707, 412015 / HA ZA 08-3128 dat de pensioenen opzettelijk voor eiseres verborgen zijn gehouden, zij niet alleen het deel kreeg waarop zij volgens de gemeenschap recht had, maar dat ook zijn deel aan haar werd toebedeeld.